آسیب به دندان یکی از شایع ترین دغدغه های سلامت دهان و دندان است که بسیاری از افراد، بدون آن که آگاه باشند، هر روز به آن دچار می شوند. شاید تصور کنید پوسیدگی یا درد دندان تنها در اثر مصرف شیرینی یا مسواک نزدن به وجود می آید، اما حقیقت این است که بسیاری از عادت های روزمره، حتی آن هایی که بی ضرر به نظر می رسند، می توانند زمینه ساز مشکلاتی جدی در ساختار دندان ها باشند؛ از جمله آسیب به عصب دندان، آسیب به ریشه دندان، و حتی آسیب به مینای دندان.
در این مقاله قصد داریم مهمترین دلایل آسیب به دندان را به طور کامل بررسی کنیم و به شما کمک کنیم با آگاهی بیشتر از لبخند خود محافظت کنید.
چرا توجه به دلایل آسیب دندانی اهمیت دارد؟
بسیاری از آسیب های دندانی، بدون علامت های واضح شروع شده و زمانی مشخص می شوند که دیگر دیر شده است. آسیب به دندان ممکن است به ساختار داخلی دندان، لثه یا حتی استخوان فک نیز گسترش یابد.
- آسیب به دندان می تواند باعث درد مزمن و ناراحتی در غذا خوردن شود.
- برخی آسیب ها مانند آسیب به عصب دندان یا آسیب به ریشه دندان ممکن است منجر به درمان های پرهزینه مانند عصب کشی یا جراحی شود.
- پیشگیری همیشه ساده تر، ارزان تر و بدون دردسرتر از درمان است.
- سلامت دهان و دندان رابطه مستقیمی با سلامت عمومی بدن دارد.
- برخی عادت های مضر اگر به موقع شناسایی شوند، کاملا قابل اصلاح هستند.
مهمترین دلایل آسیب به دندان ها
قبل از اینکه دندان های ما دچار درد، شکستگی یا پوسیدگی شدید شوند، اغلب نشانه هایی از هشدار دریافت می کنیم. این دلایل، شایع ترین دلایل آسیب به دندان هستند. برخی از آن ها به ظاهر بی ضررند، اما در واقع می توانند منجر به آسیب به مینای دندان، آسیب به ریشه دندان و حتی تخریب کامل ساختار دندان شوند.
باز کردن اجسام با دندان
بسیاری از افراد عادت دارند بسته بندی چیپس، در بطری، یا نخ پلاستیکی را با دندان باز کنند. این فشار غیرطبیعی می تواند منجر به ترک یا شکست دندان شود و در موارد شدیدتر، باعث آسیب به عصب دندان گردد.
جویدن یخ یا اجسام سخت
جویدن یخ، مداد یا ناخن شاید عادت استرسی ساده ای به نظر برسد، اما این رفتار فشار زیادی به ساختار دندان وارد می کند. نتیجه آن اغلب آسیب به مینای دندان و ایجاد شکستگی های سطحی است که اگر درمان نشود، به آسیب به ریشه دندان منتهی خواهد شد.
دندان قروچه (براکسیسم)
دندان قروچه در خواب یا بیداری، نوعی فشار مزمن بر دندان ها ایجاد می کند. این فشار مستمر می تواند مینای دندان را فرسوده کند و با گذر زمان، باعث آسیب به عصب دندان و تحلیل لثه شود.
مسواک زدن بلافاصله بعد از مصرف غذاهای اسیدی
هنگامی که غذا یا نوشیدنی اسیدی مصرف می کنیم، مینای دندان نرم می شود. اگر بلافاصله مسواک بزنیم، لایه مینای دندان به راحتی ساییده می شود و این موضوع احتمال آسیب به مینای دندان را افزایش می دهد.
استفاده از مسواک زبر
برخی افراد فکر می کنند هرچه مسواک زبرتر باشد، تمیزتر عمل می کند. در واقع مسواک زبر نه تنها لثه را زخمی می کند بلکه به مرور زمان، مینای دندان را نیز دچار فرسایش می کند.
نوشیدنی های اسیدی
نوشابه، آبمیوه های صنعتی، و نوشیدنی های انرژی زا به شدت اسیدی هستند. این اسیدها در تماس مکرر با دندان ها، سطح مینای دندان را می سایند و راه را برای پوسیدگی و آسیب به ریشه دندان هموار می کنند.
نوشیدن کم آب
دهان خشک باعث کاهش ترشح بزاق و در نتیجه افزایش رشد باکتری های مضر می شود. این وضعیت نه تنها به دندان آسیب می رساند، بلکه می تواند منجر به آسیب به عصب دندان در صورت پیشرفت عفونت گردد.
مصرف تنقلات چسبنده
شکلات های چسبنده، تافی یا آدامس های شیرین، مدت طولانی روی دندان باقی می مانند و منبع تغذیه باکتری های پوسیدگی زا می شوند. همین عامل زمینه ساز آسیب به مینای دندان است.
تعویض نکردن مسواک به موقع
مسواک های قدیمی، فرسوده و آلوده هستند. این ابزار نه تنها موثر نیستند بلکه ممکن است باکتری ها را به داخل دهان بازگردانند و عامل آسیب به دندان شوند.
سیگار کشیدن و دخانیات
آسیب سیگار به دندان فراتر از تغییر رنگ است. نیکوتین باعث کاهش جریان خون در لثه، تخریب بافت دهان، و در نهایت آسیب به ریشه دندان می شود. همچنین خطر بالای ابتلا به بیماری های لثه را در پی دارد.
استفاده نکردن از نخ دندان
مسواک قادر به تمیز کردن فواصل بین دندان ها نیست. باقی ماندن غذا در این نواحی، پوسیدگی و در نهایت آسیب به دندان را به دنبال دارد.
دهان شویه های الکلی
مصرف زیاد دهان شویه های الکلی باعث خشکی دهان می شود که خود عامل رشد باکتری و تخریب دندان است.
مصرف مداوم چای و قهوه
این نوشیدنی ها اسیدی هستند و موجب لکه گذاری روی دندان می شوند. مصرف طولانی مدت آن ها منجر به فرسایش مینای دندان و آسیب به دندان می شود.
نادیده گرفتن علائم درد یا التهاب لثه
اگر خونریزی لثه، درد مزمن یا بوی بد دهان را نادیده بگیرید، احتمال پیشرفت به آسیب به ریشه دندان یا حتی از دست دادن کامل دندان وجود دارد.
نرفتن منظم به دندانپزشک
در بسیاری از موارد، مشکلات دندانی در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند از بروز آسیب به عصب دندان و مشکلات پیچیده تر جلوگیری کند.
چگونه از آسیب به دندان پیشگیری کنیم؟
- پیشگیری از آسیب های دندانی نیازمند رعایت چند اصل ساده ولی مؤثر است:
- داشتن روتین ثابت برای مسواک، نخ دندان و دهان شویه
- داشتن رژیم غذایی متعادل و محدود کردن مصرف قند
- آگاهی از رفتارهای مضر و ترک تدریجی آن ها
- آموزش عادات صحیح دهان و دندان به کودکان
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و جرم گیری
سوالات متداول
آیا فقط قند باعث آسیب به دندان می شود؟
- خیر، رفتارهایی مانند جویدن یخ، سیگار کشیدن و عدم استفاده از نخ دندان نیز نقش دارند.
چند بار در روز باید مسواک زد؟
- حداقل دوبار در روز، ترجیحا پس از صبحانه و قبل از خواب.
آیا آسیب به مینای دندان برگشت پذیر است؟
- خیر، مینای دندان بازسازی نمی شود، اما با فلورایدتراپی و رعایت بهداشت می توان آن را تقویت کرد.
تاثیر سیگار بر دندان چیست؟
- آسیب سیگار به دندان شامل تغییر رنگ، تحلیل لثه، بوی بد دهان و افزایش خطر عفونت است.
نتیجه گیری
همان طور که دیدید، آسیب به دندان در بسیاری از موارد ناشی از عادت هایی است که شاید ساده و بی ضرر به نظر برسند، اما در طول زمان می توانند منجر به مشکلات جدی مانند آسیب به عصب دندان یا آسیب به مینای دندان شوند. آگاهی از این عوامل و اصلاح سبک زندگی، بهترین راه برای پیشگیری از درمان های پرهزینه و دردناک در آینده است.
در کلینیک دکتر شهرام، با بهره مندی از جدیدترین فناوری های دندانپزشکی و تیمی حرفه ای، خدماتی جامع و تخصصی در زمینه ترمیم، ایمپلنت، زیبایی و درمان ریشه ارائه می شود.
اگر به دنبال لبخندی سالم، زیبا و ماندگار هستید، همین امروز با کلینیک دکتر شهرام تماس بگیرید و اولین قدم را برای سلامت دندان هایتان بردارید.
