اورجت یکی از مشکلات متداول در ساختار فک و دندان است که می تواند به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، عادت های نادرست در کودکی یا اختلالات رشدی ایجاد شود. این ناهنجاری که در زبان تخصصی با نام اورجت و در زبان عامیانه با عنوان جلو زدگی دندان شناخته می شود، در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است منجر به بروز مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و ظاهر فرد شود. در این مقاله، به بررسی جامع اورجت یا جلو زدگی دندان، دلایل بروز آن، انواع مختلف این ناهنجاری، عوارض درمان نشده و درمان اورجت دندان خواهیم پرداخت.
اورجت دندان چیست؟
اورجت دندان به حالتی گفته می شود که در آن دندان های فک بالا نسبت به دندان های فک پایین، به طور افقی جلوتر قرار گرفته اند. در حالت نرمال، این فاصله بسیار کم است اما وقتی از حد طبیعی فراتر رود، نیاز به بررسی و درمان دارد. این ناهنجاری به ویژه در دندان های پیشین بالایی مشهود است و می تواند مشکلاتی از جمله آسیب پذیری دندان، کاهش عملکرد دهان و حتی مسائل زیبایی به همراه داشته باشد.
علل ایجاد اورجت دندان
بسیاری از عوامل می توانند باعث بروز اورجت یا جلو زدگی دندان شوند. این عوامل ممکن است از دوران کودکی شکل بگیرند یا به صورت ارثی منتقل شوند. در ادامه به مهم ترین دلایل ایجاد این ناهنجاری اشاره می کنیم.
عوامل ژنتیکی
در بسیاری از موارد، شکل و ساختار فک از والدین به فرزندان منتقل می شود. اگر یکی از والدین دچار اورجت باشد، احتمال اینکه کودک نیز به جلو زدگی دندان مبتلا شود، افزایش می یابد.
مکیدن انگشت یا پستانک در کودکی
استفاده طولانی مدت از پستانک یا مکیدن انگشت باعث فشار مداوم بر دندان های جلویی شده و به مرور زمان منجر به اورجت دندان می شود.
تنفس دهانی
تنفس از طریق دهان، به ویژه در کودکان دارای آلرژی یا انحراف تیغه بینی، موجب تغییر فرم فک بالا شده و در نهایت باعث جلو زدگی دندان خواهد شد.
زبان بازی یا فشار زبان
کودکانی که زبان خود را بین دندان ها قرار می دهند یا فشار زیادی با زبان به دندان های جلویی وارد می کنند، در معرض ابتلا به اورجت یا جلو زدگی دندان هستند.
انواع اورجت دندان
اورجت دندان بسته به نوع قرارگیری فک ها و شدت جلو آمدگی، به دو نوع کلی تقسیم می شود. شناخت نوع آن، نقش مهمی در انتخاب روش مناسب برای درمان جلو زدگی دندان دارد.
۱. اورجت افقی
در این حالت، دندان های بالا به صورت افقی جلوتر از دندان های پایین قرار گرفته اند. این نوع اورجت باعث می شود هنگام بسته شدن دهان، دندان های پایین با دندان های بالا تماس نداشته باشند.
۲. اورجت عمودی (دیپ بایت)
این نوع اورجت دندان زمانی اتفاق می افتد که دندان های فک بالا به صورت عمودی، بیش از حد طبیعی روی دندان های پایین را می پوشانند. این وضعیت گاهی با اوربایت اشتباه گرفته می شود.
اورجت یا اوربایت
اگرچه گاهی این دو اصطلاح به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما تفاوت مشخصی بین آن ها وجود دارد. درک این تفاوت برای انتخاب صحیح روش درمان جلو زدگی دندان اهمیت زیادی دارد.
| ویژگی | اورجت | اوربایت |
|---|---|---|
| نوع فاصله | افقی | عمودی |
| ناحیه تاثیرگذار | دندان های پیشین | دندان های فک بالا |
| پیامدها | مشکل در ظاهر و گفتار | سایش غیرطبیعی دندان ها |
عوارض اورجت درمان نشده
در صورتی که اورجت دندان به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، ممکن است عوارض متعددی به همراه داشته باشد. این عوارض تنها مربوط به ظاهر نیستند و می توانند عملکرد دهان و کیفیت زندگی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
- مشکلات گفتاری: فرد ممکن است در تلفظ برخی حروف مانند “س” یا “ز” دچار مشکل شود.
- احتمال شکستگی دندان: دندان های جلو آمده بیشتر در معرض ضربه و آسیب هستند.
- درد فک و سردرد: عدم هماهنگی بین فک ها باعث درد در ناحیه گیجگاه می شود.
- کاهش اعتماد به نفس: ظاهر نامتعارف لبخند می تواند اثر منفی بر روابط اجتماعی داشته باشد.
روش های درمان اورجت دندان
انتخاب روش مناسب برای درمان اورجت دندان به عواملی مانند سن بیمار، شدت ناهنجاری و علت زمینه ای بستگی دارد. درمان ها می توانند از روش های ساده ارتودنسی تا جراحی های پیشرفته متغیر باشند.
درمان با ارتودنسی
رایج ترین روش برای درمان جلو زدگی دندان استفاده از بریس های ثابت یا الاینرهای شفاف مانند اینویزالاین است.
جراحی فک
در موارد شدید اورجت یا جلو زدگی دندان که ناشی از ناهنجاری اسکلتی فک باشد، از جراحی ارتوگناتیک استفاده می شود.
دستگاه های فانکشنال
این ابزارها در کودکان به هدایت رشد فک کمک کرده و باعث اصلاح تدریجی اورجت دندان می شوند.
درمان عادات غلط
ترک عادت هایی مانند مکیدن انگشت یا فشار زبان، گام مهمی در درمان اورجت دندان در کودکان است.
تشخیص اورجت دندان
تشخیص دقیق اورجت دندان نیاز به بررسی های تخصصی دارد. دندانپزشک از ابزارها و روش های مختلفی استفاده می کند:
- معاینه بالینی: بررسی اولیه وضعیت قرارگیری دندان ها توسط متخصص.
- عکس برداری پانورامیک: ارائه تصویر کامل از فک برای ارزیابی دقیق تر وضعیت جلو زدگی دندان.
- قالب گیری از فک: ساخت مدل سه بعدی برای برنامه ریزی درمان مناسب.
- سی تی اسکن یا سفالومتری: در موارد خاص برای بررسی رابطه دقیق فک ها.
سوالات متداول درباره اورجت دندان
بهترین زمان برای درمان اورجت
- سنین ۷ تا ۱۲ سال بهترین زمان برای شروع درمان اولیه است، زیرا فک هنوز در حال رشد است و نتیجه درمان بهتر خواهد بود.
آیا اورجت ارثی است؟
- بله، در بسیاری از موارد اورجت به صورت ارثی از والدین منتقل می شود. اگر در خانواده سابقه جلو زدگی دندان وجود دارد، باید کودک زودتر معاینه شود.
آیا اورجت فقط مشکل زیبایی است؟
- خیر، علاوه بر زیبایی، اورجت دندان می تواند عملکرد دهان، گفتار و حتی بهداشت دهان را تحت تاثیر قرار دهد.
مدت زمان درمان اورجت چقدر است؟
- با توجه به شدت مشکل، درمان می تواند بین ۶ ماه تا ۲ سال یا بیشتر طول بکشد.
آیا درمان اورجت دردناک است؟
- ممکن است در مراحل اولیه ناراحتی وجود داشته باشد، اما معمولا با تکنولوژی های جدید، تحمل آن آسان تر شده است.
نتیجه گیری
اورجت یا جلو زدگی دندان از جمله ناهنجاری هایی است که تشخیص به موقع و درمان جلو زدگی دندان مناسب می تواند تاثیر چشمگیری در سلامت دهان و دندان، زیبایی صورت و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. با شناخت علل و علائم این عارضه، مراجعه به موقع به متخصص و استفاده از روش های مختلف درمان اورجت دندان می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد و لبخندی سالم و زیبا داشت.
