دندان عقل در گذشته حائز اهمیت بوده است زیرا استخوان بندیهای فک درشت بوده و ضمناً رژیم غذایی در قدیم سفت و سخت بوده ولی به مرور زمان رژیم غذایی نرم شده و گیاهخواری هم وجود دارد که باعث کاهش استفاده از این دندان شده. کم کم با توجه به کاهش حجم استخوان، موقعیت رویش دندان نامناسب میشود.
در ادامه به بررسی مشکلات آسیای سوم خواهیم پرداخت و دلیل و نحوه انجام جراحی را با شما در میان خواهیم گذاشت.
سن رویش دندان عقل
ما در هر فک، ۱۶ دندان داریم که مجموع کل دو فک ۳۲ دندان میباشد و ۴ دندان انتهایی را دندان عقل میگویند. این دندان در سن ۱۷ تا ۲۵ سالگی شروع به رویش میکند که به آن دندان مولر سوم هم میگویند.
نداشتن دندان عقل
گاهی پیش می آید که جوانه این دندان وجود ندارد و یا این دندان رویش نمیکند.
گاهی نیز به دلیل کمبود فضا جهت رویش، شاهد عدم رویش و یا رویش ناقص دندان عقل میباشیم.
گاهی نیز شاهد عدم وجود مسیر صحیح رویش دندان عقل هستیم.
در مواردی نیز دندان مولر سوم از مسیر صحیحی رشد نمیکند.
عدم رویش دندان عقل
در صورتی که دندان عقل توانایی رویش مناسب پیدا نکند به آن دندان نهفته میگویند که این نهفتگی میتواند در نسج و بافت نرم باشد و یا در نسج سخت واقع شود که بسته به شرایط فوق، جراحی و خارج کردن دندان را تحت شعاع قرار خواهد داد.
جراحی دندان عقل
در مواردی که دندان در نسج نرم واقع باشد طی یک جراحی ساده دندان خارج می شود و با بخیه محل مورد نظر بسته می شود.
ولی در مواردی که دندان اسیای سوم در استخوان نهفته باشد کمی جراحی سخت تر خواهد شد زیرا نیاز به شکافتن لثه خواهیم شد و بسته به موقعیت و قرارگیری دندان عقل، نیاز به تکه کردن آن جهت سهولت در خارج کردن آن خواهیم بود.
التهاب و درد
درد و التهاب در رویش این دندان به دلیل دسترسی سخت و نیز به علت کاهش رعایت موارد بهداشتی و تجمع غذایی به وجود می آید.
در مواردی عدم مسواک زدن، دندان عقل را مستعد پوسیدگی و عفونت خواهد کرد که همین امر امکان انتقال پوسیدگی به دندان های مجاور را فراهم میکند.
همانطور که گفته شد موقعیت قرارگیری نامناسب دندان مولر سوم گاهی باعث آسیب به دندان مجاور یا آسیای دوم میشود که هم میتواند باعث پوسیدگی دندان آسیای دوم شود و یا باعث تحلیل ریشه دندان مولر دوم(اسیای دوم) گردد.
البته در مواردی بیشتر این اتفاق بروز میکند که دندان مولر سوم به صورت افقی قرار گرفته باشد.
از مشکلات دیگر دندان آسیای سوم تشکیل کیست، عفونت و تومورهای با منشأ دندانی می باشد.
تومورها باعث تخریب استخوان فک شده و فک را به علت کاهش استحکام مکانیکی دچار ضعف میکند که گاهیدر اثر یک ضربه دچار شکستگی میگردد در صورتی که این دندان در جویدن نقش نداشته باشد و دچار پوسیدگی شود توصیه به خارج کردن آن میکنیم.
کشیدن دندان عقل
بهترین سن جراحی کشیدن این دندان، سن زیر ۲۰ سال خواهد بود زیرا با گذشت زمان تراکم استخوان افزایش پیدا کرده و کشیدن دندان عقل را سخت تر خواهد کرد.
همانطور که گفته شد هر فک دارای دو دندان عقل می باشد که در جهت خارج کردن دندان آسیای سوم نیاز به یک عکس کامل یا opg خواهیم بود تا موقعیت دندان عقل درفک بررسی گردد.
نحوه کشیدن
به طور مثال موقعیت دندان عقل بالا نسبت به سینوس ماگزیلا مورد بررسی قرار میگیرد تا حین خارج کردن دندان، سینوس دچار آسیب نشود.
در مورد فک پایین، اهمیت آن در موقعیت قرارگیری آن نسبت به عصب تحتانی فک مورد بررسی قرار می گیرد زیرا گاهی تماس نزدیک دندان عقل با عصب، خطر بی حس شدن گوشه لب را بعد از خارج کردن دندان به وجود می آورد.
البته بی حس شدن فک معمولاً به صورت موقت خواهد بود و به ندرت آسیب به عصب، صورت دائمی پیدا میکند.
از عوارض خارج کردن دندان اسیای سوم میتوان تورم و خونریزی و بی حسی لب و درای ساکت را نام برد.
مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل
- عدم استفاده از غذای سفت و سخت در هفته اول بعد از جراحی.
- عدم استعمال دخانیات تا یک هفته بعد از جراحی زیرا باعث کاهش خونرسانی درناحیه شده و خطر بروز عفونت و درد و تورم افزایش میابد.
- عدم استفاده از مواد غذایی داغ و گرم در روز جراحی
- استفاده از رژیم غذایی خنک و استفاده از کمپرس یخ چرا که باعث کاهش درد و تورم و خونریزی بعد از جراحی میشود.
- عدم استفاده از الکل زیرا الکل با کاهش خونرسانی باعث افزایش درد و عفونت میشود.
- استفاده از مسکن و آنتی بیوتیک بعد از جراحی با صلاحدید پزشک معالج.
- استفاده از دهانشویه بعد از جراحی جهت ضدعفونی کردن ناحیه و عدم بروز عفونت.